Piwo od dawna kojarzone jest z Republika Czeska . Ale w centrum uwagi znajduje się również wino, którego historia sięga wieków wstecz. Dlaczego nie jest lepiej znany?

Krótko mówiąc, lata, które kraj dawniej znany jako Czechosłowacja spędził za żelazną kurtyną, były katastrofalne dla jego przemysłu winiarskiego. Sytuacja uległa jednak zmianie od początku lat 90. XX wieku i od tego czasu produkcja wina w kraju staje się coraz bardziej imponująca – zarówno pod względem jakości, jak i ilości.

Oto wstęp dla początkujących do czeskiego krajobrazu winiarskiego i dlaczego zasługuje on na Twoją uwagę.

Może Ci się spodobać: Jak upadek Związku Radzieckiego na zawsze zmienił wino

Geografia

Republika Czeska to pagórkowaty kraj śródlądowy, zaliczany do wilgotnej strefy klimatu kontynentalnego, stosunkowo podobny do Nowego Jorku Jeziora Palcowe region. Zazwyczaj czeskie lata są ciepłe i nieco deszczowe, natomiast zimy są mroźne i zwykle wiążą się z pewnymi opadami śniegu. Choć nie ma mórz ani oceanów, kraj ma wiele jezior i rzek, w szczególności Wełtawę.

Mojmír Baroň, profesor winiarstwa na Uniwersytecie Mendla w Brnie, wyjaśnia, że ​​„warunki glebowe na terytorium Czech są bardzo zróżnicowane – od wulkanicznych w Czechach na zachodzie po Morawy na wschodzie z tufem i piaskowcem”. Występują także tradycyjne wapienie, a także gliny lessowe z dodatkiem gliny, zwłaszcza w Morawia .

Złoża wapienia można je znaleźć także w regionie Palava, obszarze chronionego krajobrazu w regionie Moraw Południowych, przy granicy z Austrią. Wapień nadaje wielu winom z tej strefy specjalną „słoną i mineralną” esencję, która nadaje charakterystyczny smak – mówi winiarz Dominika Černohorská, właścicielka winnicy Plener w Pawłowie.

Podobnie jak w przypadku wielu regionów winiarskich na całym świecie, zmiana klimatu w ostatnich latach wywarło duży wpływ na czeską uprawę winorośli i produkcję wina. Coraz częstsze występowanie suszy stanowi wyzwanie dla winiarzy, zwłaszcza tych pracujących z młodymi winoroślami. Problem dotyczy jednak nawet starszych winorośli, co często prowadzi do mniejszych zbiorów.

Może Ci się spodobać: W miarę jak zmiany klimatyczne powodują wzrost temperatur, producenci wina wspinają się coraz wyżej

Problematyczne są także rosnące w ciągu ostatniej dekady średnie temperatury, które spowodowały wyższą zawartość cukru w ​​winogronach wykorzystywanych do produkcji wina. Ocieplający się klimat „stawia nowe wyzwania dla uprawy winorośli i winiarstwa, którym należy stawić czoła” – czytamy w badaniu z 2021 r. opublikowanym w recenzowanym czasopiśmie Zrównoważony rozwój . Dotyczy to szczególnie białych winogron pochodzących z zimnego klimatu, które od dawna uprawiane są w głównych regionach winiarskich kraju.

Zmiany te mogą jednak mieć pozytywne strony: inne badanie, opublikowane latem ubiegłego roku w r Piekło , stwierdza, że ​​„prawdopodobnie doprowadzi to do zwiększenia obszarów upraw, zwłaszcza na korzyść odmian winorośli nadających się do produkcji win czerwonych lub różowych”.

Historia

Andrea Kotašková, czeska znawczyni wina i operatorka Wycieczki winne po czesku , podkreśla, że ​​Praga przez stulecia „słynęła właściwie w całej Europie z tego, że jest miastem wina, i do dziś jest jedną z nielicznych stolic na kontynencie, które mogą poszczycić się własnymi winnicami”.

Tak naprawdę całe tereny dzisiejszej Republiki Czeskiej miały dobrze znany, tętniący życiem przemysł winiarski. Historycznie znana jako Czechy, w roku 1001 stała się częścią Świętego Cesarstwa Rzymskiego. Karol IV, słynny XIV-wieczny cesarz, tak pasjonował się tym napojem, że zbudował liczne winnice w Pradze i okolicach. Szlachta i klasztory sadzili winogrona w całych Czechach i na Morawach oraz produkowali własne roczniki.

Jednak kilka czynników pogrążyło kulturę winiarską regionu w rozpaczy. Pierwszym wydarzeniem była wojna trzydziestoletnia, która trwała od 1618 do 1648 roku i spowodowała rozległe zniszczenia winnic, choć wiele z nich zostało ponownie zasadzonych. Następny był A filoksera zaraza, która trwała od 1890 do 1902 roku i zdziesiątkowała winorośl. Ponownie zasadzono winogrona odporne na szkodniki, ale większość szkód w branży została już wyrządzona. Zaledwie kilkadziesiąt lat później II wojna światowa przyniosła dalsze zniszczenia.

Ale być może najgorszy cios dla czeskiego wina nastąpił po wojnie, kiedy komunizm ogarnął ten region . Tradycyjne tereny winiarskie i winnice zostały odebrane ich pierwotnym właścicielom, a duża część wiedzy na temat uprawy winorośli została utracona. Winnice często spychano do działalności w stylu gospodarstw komunalnych o niskiej jakości produkcji. Samo wino było pozycjonowane jako napój burżuazyjny, a piwu nadano preferowany status proletariacki, ponieważ było tańsze i łatwiejsze w produkcji.

Na szczęście sytuacja się zmieniła od czasu rozwiązania komunistycznego państwa Czechosłowacji w 1992 r. i powstania demokratycznej Republiki Czeskiej. Głównie dzięki dotacjom rządowym, naród doświadczył ponownego zainteresowania uprawą winorośli i powrotu winnic do historycznych krain winiarskich. Ogólnie rzecz biorąc, czeski przemysł winiarski powoli odzyskuje część swojego dziedzictwa i renomy.

Unikalne czeskie tradycje winiarskie

Młode, słodkie wino produkowane ze świeżo wyciśniętego, fermentowanego przez drożdże soku winogronowego, znane jako Federweisser, jest popularne w całej Europie kontynentalnej. W Czechach jest to tzw burka i jest szczególnie lekki pod względem alkoholu, zaledwie 4% obj. Wino dostępne jest powszechnie raz w roku, zazwyczaj w połowie jesieni.

Na nieszczęście dla miłośników burčáka poza granicami kraju, aby się nim delektować, trzeba pojechać do Czech. Eksport jest surowo zabroniony, ponieważ górne części butelek burčák mają otwory, przez które może ulatniać się gaz, co w przypadku transportu na duże odległości może skutkować rozlaniem, a nawet eksplozją.

Inną godną uwagi czeską tradycją jest wino świętomarcińskie, co oznacza „ Wino świętomarcińskie .” Jak sama nazwa wskazuje, wino upamiętnia Dzień Świętego Marcina późną jesienią, czyli mniej więcej wtedy, gdy historycznie kończył się rok rolniczy i fermentowano winogrona. Tradycyjnie o godzinie 11:00 otwierano butelki wina świętomarcińskiego. 11 listopada.

Wino, które może być czerwone lub białe, musi przejść rygorystyczne kontrole i być wykonane z czeskich winogron odmiany Müller Turgowia , Veltlínské, Muscat Moravský, Blue Portugal, St. Lawrence lub Zweigeltrebe. Dodatkowo na butelkach musi znajdować się wizerunek Świętego Marcina na białym koniu oraz data vintage na jego szyjce.

Apelacje

Republika Czeska to mały kraj z dwoma głównymi regionami winiarskimi: Morawami i Czechami. Morawy uprawiają większość czeskich win (96%) i posiadają łącznie 18 189 hektarów winnic. Na Morawach największym podregionem jest Mikulovská, a w Czechach Mělník.

Winogrona, które warto znać

Dwie trzecie win produkowanych w Czechach to wina białe. Największą powierzchnię w kraju zajmuje pieprzna, wytrawna odmiana Veltlínske zelene (Grüner Veltliner). Inne główne białe winogrona to kwiatowe i lekkie Müller-Thurgau; złożony i tostowy Ryzlink (Riesling); i miodowo-cytrusowy Ryzlink vlašský ( Welschriesling ).

Jeśli chodzi o odmiany czerwone, które są uprawiane niemal wyłącznie na Morawach, prym wiodą jagodowa Frankovka (Blaufränkisch) i aromatyczna, jedwabista Svatovavřinecké (St. Laurent).

Unikalne dla czeskich win jest Cabernet Morawy , hybrydowe winogrono stworzone z Zweigelta I Cabernet Franka z nutami czarnej porzeczki.

Może Ci się spodobać: Wszystkie te najwyżej oceniane wina kosztują poniżej 30 dolarów

Obecny stan branży

Dziś turystyka odgrywa zdecydowaną rolę w rozwoju i popularności czeskiego przemysłu winiarskiego. Widać to zwłaszcza po zachowaniach gości z Niemcy , z którym Republika Czeska graniczy.

Właścicielem jest Michael Krüger Żeglarz winny , która importuje do Niemiec wina czeskie, słowackie i węgierskie. Zauważa, że ​​po części ze względu na inflację i wyższe koszty życia niemieccy turyści coraz częściej decydują się na przekraczanie granicy w Czechach, co z kolei zwiększa popyt na czeskie wino.

„Chcą zamówić tam wina, które im smakowały” – mówi Krüger.

Ponadto czeski przemysł winiarski otrzymuje dotacje rządowe od Unii Europejskiej i rządu Czech, co pomogło w rozwoju produkcji wina w ciągu ostatnich dziesięcioleci. Ten zwiększony poziom wsparcia zaowocował znacznie większym odsetkiem młodszych Czechów zajmujących się handlem winem, co dodatkowo pomaga zapewnić jego przyszłość. Pomogło to również w napędzaniu innowacji, takich jak Żywe winnice projekt, który zachęca do różnorodności biologicznej i polikultury wśród małych winnic.

Podsumowując, jasne jest, że od czasów komunizmu w kraju wzrosła popularność picia wina. Szacuje się, że branża zgarnie równowartość 584,1 mln dolarów w 2024 r i wzrosnąć o 3,5% do 2028 r. W rzeczywistości pod względem litrów wyprodukowanych na mieszkańca Czechy wyprzedziły Niemcy i Chorwację.

Może Ci się spodobać: Wejście na wino alpejskie

Miejscowi nie mają dość: „Średnia roczna produkcja wynosząca 0,6 miliona hektolitrów nie wystarcza, aby zaspokoić krajowe spożycie wynoszące około 23 hl na osobę dorosłą rocznie – czyli nieznacznie więcej niż w Wielkiej Brytanii” – pisze mistrzyni wina Julia Harding w Jancisrobinson.com .

Można sobie wyobrazić, że jest to przynajmniej częściowo spowodowane lepszą jakością czeskiego wina. Profesor Mojmír Baroň zgadza się, że dziedzina uprawy winorośli i winiarstwa „w Republice Czeskiej niewiarygodnie poprawiła się w ciągu ostatnich 30 lat”.

Jednak siły zewnętrzne w ostatnich latach, takie jak Covid i wojna na Ukrainie, spowodowały zmniejszenie dotacji rządowych. Pomimo tych problemów przyszłość czeskiego wina rysuje się obiecująco. Po pierwsze, turystyka winiarska kwitnie – to dobrze, ponieważ – jak pisze Harding – „tak mało czeskiego wina eksportuje się”.

Rzeczywiście fakt, że wielu Czechów pracujących w branży winiarskiej to ludzie młodzi i pełni entuzjazmu, dobrze wróży innowacyjności i kreatywności. Trzymamy kciuki, w nadchodzących latach przełoży się to na szerszą dostępność czeskiego wina na całym świecie – w tym, miejmy nadzieję, w lokalnym sklepie z winami.