W złych latach winiarze stanowczo odrzucają go jako una brutta bestia („brzydka bestia”). W dobrych latach zostaje podniesiony do enologicznego odpowiednika świętości. Jedno jest pewne: Sangiovese to typowe winogrono we Włoszech. Grubo skóra na zewnątrz, ale delikatna w środku, powoli dojrzewająca, ale trudna do okiełznania, mocno zakorzeniona w tradycji, ale chętna do podróży, ta wszechobecna odmiana winogron jest głównym bohaterem trwającego dramatu znanego jako vino Italiano.

Z łaciny oznaczającej sanguis Jovis, czyli „krew Jowisza”, merkurial Sangiovese nagrodził Włochy za najlepsze chwile związane z winem i przeciągnął je w najciemniejszą godzinę. Trzydzieści lat temu stał się głównym składnikiem super toskańskiej rewolucji, która wyprowadziła Włochy na czołową pozycję światowego wina. Trzy lata temu dostrzeżone niedociągnięcia wywołały wstydliwy skandal Brunellogate, który chwilowo rzucił włoskie wino na kolana. Ta wybredna, oparta na terytorium i stylu vintage odmiana wyznacza wyimaginowaną granicę między aniołem a demonem. „Żadne winogrono nie przynosi więcej radości ani więcej bólu” - mówi samozwańczy winiarz „Sangiovesista” Carlo Ferrini, który współpracuje z wieloma posiadłościami we Włoszech i jest rozpoznawalny za swój charakterystyczny styl Sangiovese. „Wymaga najlepszego człowieka i natury, co czyni go tak wyjątkowym”.

Dobre, złe i wszechstronne Sangiovese stanowi 10% wszystkich nasadzeń winnic we Włoszech, skupionych głównie w Toskanii, ale także na skrajnej północy i południu. Kiedy winogrono wyróżnia się, produkuje najbardziej znane, złożone i godne mody wina w kraju (pomyśl o Brunello di Montalcino). Ale oferuje również wesołe, łatwe do picia wina, takie jak Morellino di Scansano, które doskonale komponują się z dużym talerzem spaghetti i sosem. W rzeczywistości Sangiovese to wszechstronne winogrono, które obejmuje całą gamę jakości, od niskiego Chianti po Chianti Classico z najwyższej półki.

Ale ta imponująca wszechstronność jest także piętą achillesową. Istnieje tendencja do „ulepszania” (załadowane słowo) Sangiovese poprzez dodawanie małych składników z innych winogron. Na przykład Cabernet Sauvignon dodaje bogatego nasycenia i struktury do szczuplejszego wyglądu Sangiovese w nierównych latach. Merlot może dodać bujności i miękkości swojej czasami kwaskowatej, ciernistej i „nerwowej” osobowości.
Problem w tym, że winiarze nie zawsze mogą legalnie mieszać inne winogrona, w zależności od zasad ustalonych przez lokalne władze. Na przykład w Chianti Classico jest to legalne, ponieważ jego wina są określane jako zawierające co najmniej 80% Sangiovese. Nie jest to jednak dozwolone w Montalcino, gdzie przepisy dyscyplinarne dla Brunello di Montalcino wymagają 100% Sangiovese Grosso.

W 2008 r. Nieujawniona liczba producentów Brunello di Montalcino została objęta dochodzeniem w sprawie domniemanego mieszania niezatwierdzonych winogron. Tak zwany skandal Brunellogate doprowadził do odtajnienia win, wyroków winy, grzywien, wyroków i nadszarpnął reputację najsłynniejszej włoskiej strefy winiarskiej - regionu, w którym 25% sprzedaży opiera się na USA.

Utrata pewności siebie lub nabiera rozpędu „Sangiovese może być zbyt agresywny, jeśli zostanie posadzony w niewłaściwym miejscu i dlatego niektórzy kusili się, aby dodać elementy zmiękczające”, mówi winiarz Franco Biondi Santi, którego rodzinie przypisuje się butelkowanie pierwszego oficjalnego Brunello di Montalcino w 1888 roku. „Bezpośrednim rezultatem Brunellogate był strach-strach-strach”.

„To naprawdę sprowadza się do różnic ideologicznych” - mówi prezes Consorzio del Vino Brunello di Montalcino, Ezio Rivella. „W tradycyjnym toskańskim winiarstwie Sangiovese był zawsze mieszany z innymi odmianami, takimi jak Colorino czy Mammolo. Czystość Sangiovese nie była standardem, ponieważ winogrono może przynosić nierówne rezultaty, jeśli zostanie posadzone w niewłaściwych miejscach. Tylko w Montalcino 100% Sangiovese stało się standardem, ponieważ terytorium to jest uważane za idealne dla tej odmiany. ”

Enrico Viglierchio, dyrektor zarządzający Castello Banfi, mówi, że problemy związane z Sangiovese zostały w dużej mierze rozwiązane dzięki nowoczesnej technologii winiarskiej, która pomaga zapobiegać utlenianiu, zachować kolor i zachować aromaty. „Nie tylko jesteśmy bardziej pewni siebie, jeśli chodzi o Sangiovese jako winiarzy” - mówi Viglierchio - „Widzieliśmy pozytywną ewolucję stylu dzięki nowoczesnym technikom i starannej selekcji klonów”.

„Co najważniejsze”, dodaje Viglierchio, „teraz rozumiemy, jak ważne jest pojęcie terytorium dla Sangiovese”. Tego ostatniego punktu nie można lekceważyć: większość winiarzy powie, że wysokiej jakości Sangiovese można osiągnąć tylko w określonych lokalizacjach rozsianych po całych Włoszech w określonych miejscach, takich jak Montalcino, Montepulciano, Chianti Classico, Scansano i Romagna. Wiele osób we Włoszech odrzuca pomysł, że odmianę można eksportować do innych krajów lub na kontynenty.

Przygotowując się do tego artykułu, skosztowałem prawie 400 win składających się w 100% z Sangiovese oraz win składających się głównie z Sangiovese z mniejszymi elementami winogron zewnętrznych. Chociaż Brunello di Montalcino zdobył najwyższe noty w moich degustacjach w ciemno, wina mieszane również zrobiły na mnie wrażenie: dodatek Merlot lub Cabernet Sauvignon (nie więcej niż 10 lub 15%, w przeciwnym razie piękno bukietu Sangiovese jest przytłaczające) było po prostu pyszne.

Ale umieść Sangiovese na właściwym terenie, daj mu doskonały rocznik - a ten suwerenny szczep włoskiej uprawy winorośli króluje.

Świat według Sangiovese

Brunello di Montalcino
Najwyższa ekspresja Sangiovese, wykonana wyłącznie z ciemnego klonu Sangiovese Grosso, ukazuje piękne bogactwo, intensywność i złożoność, z aromatami owoców leśnych, coli i przypraw. Brunello zostaje wypuszczone pięć lat po zbiorach, a Riserva wymaga dodatkowego roku leżakowania w piwnicy. Rosso di Montalcino to wino mniej surowe. Terytorium charakteryzuje się wyjątkowym mikroklimatem osłoniętym przez Monte Amiata.

Wino Nobile di Montepulciano
Niegdyś najszlachetniejsze ze wszystkich win toskańskich, Vino Nobile jest wytwarzane z klonu Prugnolo Gentile. Wino to minimum 70% Sangiovese, ze składnikami Canaiolo Nero i Mammolo. Region ten oferuje również mniejsze wino o nazwie Rosso di Montepulciano i Riserva z najwyższej półki. Wina mają ciemne, ziemiste cechy, często z subtelnymi nutami suszonych ziół lub niebieskich kwiatów.

Nadbrzeżna Toskania
Dzięki ekspresji Sangiovese w podstrefach Montecucco i Maremma, Coastal Tuscany oferuje bogate, skąpane w słońcu ekspresje winogron. Czasami pojawiają się dżemowe nuty jeżyny i truskawki, a wina mają mnóstwo jasnych wiśniowych smaków.

Morellino di Scansano
Szybko zyskujący na popularności, ten wschodzący region położony jest wokół malowniczej wioski Scansano w Maremma. Morellino to lokalna nazwa Sangiovese, a przepisy regulujące produkcję wina wymagają, aby odmiana ta stanowiła co najmniej 85% jego win. Wino nie wymaga starzenia drewna, dzięki czemu zachowuje swoje właściwości świeżych owoców. To doskonałe wino do jedzenia, które występuje również jako Riserva.

Chianti Classico
Ten śródlądowy region winiarski jest tradycyjnym domem Sangiovese i miał największy wpływ na jej stylistyczną ewolucję. Wina muszą składać się w co najmniej 80% z Sangiovese, a winiarze mogą dodawać do swoich mieszanek odmiany rodzime (Canaiolo i Colorino) lub międzynarodowe (Cabernet Sauvignon lub Merlot). Rośnie ruch w kierunku produkcji Chianti Classico (i wersji Riserva) jako 100% Sangiovese.

Umbria
Sąsiednia Toskania, umbryjscy producenci używają Sangiovese w swoich winach Torgiano Rosso oraz jako składnik mieszający, aby ujarzmić cierpkie taniny Sagrantino w Rosso di Montefalco.

Sangiovese z Romanii
Najważniejsza strefa poza Toskanią w Sangiovese. Aby podkreślić znaczenie winogron, udział innych dozwolonych odmian w winie został zmniejszony z 15% do 5%. Odmiana jest zróżnicowana, od pełnej treści i garbnikowych w pobliżu prowincji Forlì-Cesena do lżejszych, bardziej owocowych opcji w pobliżu Bolonii. Doskonałym sposobem na zapoznanie się z tymi wyjątkowymi winami jest odwiedzenie strony internetowej Consorzio Convito di Romagna (convitodiromagna.it). Można tam znaleźć szczegółowe profile głównych producentów, takich jak Tre Monti, Fattoria Zerbina, Drei Donà, San Valentino i San Patrignano.

Rynek
Czyste odmiany Sangiovese pochodzą z regionu Marche, na wschodniej flance Włoch, ale winogrono jest najczęściej używane jako składnik mieszający (do 15%) z garbnikowymi winogronami Montepulciano w winach Rosso Conero z okolic Ankony.

Inny
Chociaż centralne Włochy są jego naturalnym domem, Sangiovese jest obecny w 259 DOC w całym kraju, od Valpolicella na północy po głębokie południe.

Sangiovese Według ekspertów

Markiz Piero Antinori : Uważam, że Brunello, nawet jeśli chodzi o spójność ze swoją nazwą, musi pozostać winem wytwarzanym z Sangiovese. Ale to nie znaczy, że w przyszłości nie może być niewielkiego poziomu elastyczności (może 5 procent innych odmian?), Który nie zmieniłby podstawowych cech wina.

MY: Jakie jest najlepsze terytorium dla Sangiovese i dlaczego?
MAMA: Toskania. Wewnątrz tego regionu istnieją cztery szczególne wyznania, które należy podkreślić: Chianti i Chianti Classico, Montalcino, Montepulciano oraz obszar Scansano. Każdy z tych obszarów ma inne cechy, ale ma potencjał do produkcji najwyższej jakości Sangiovese.

MY: Czy wina 100% Sangiovese są przedostatnim wyrazem Toskanii (w przeciwieństwie do super Toskanii)?
MAMA: Sangiovese to odmiana, która może korzystać z wkładu innych odmian, co zostało wykazane w historii Chianti i Chianti Classico. Z drugiej strony istnieje wiele przykładów win wyprodukowanych w 100% z Sangiovese, które dowodzą, że odmiana ta jest w stanie przetrwać, a te przykłady są najlepszym wyrazem tego, co najlepsze w Toskanii.

---

Cristina Mariani-May : Obecnie żadna inna włoska czerwień nie jest tak rozpoznawalna na całym świecie jak Sangiovese, typowe czerwone winogrono Toskanii. Na coraz bardziej konkurencyjnym globalnym rynku wina obfitość rodzimych winogron we Włoszech stanowi mile widzianą różnicę. A tutaj w USA, gdy miłośnicy wina stają się bardziej wyrafinowani i żądni przygód, Włochy są idealnie przygotowane, aby sprostać temu rosnącemu popytowi.

MY: Czy Włochy straciły zaufanie do Sangiovese, czy też przeżywamy odrodzenie w dumie Sangiovese?
CM: W mojej opinii nie ma wątpliwości, że z winogron Sangiovese przeżywamy pełne odrodzenie włoskiej dumy narodowej. Jest to najczęściej sadzone czerwone winogrono, a plantatorzy ponownie kładą na to nacisk. Również konsumenci nagrodzili nas nowo odkrytym uznaniem dla dziedzictwa Włoch.

MY: Jakie cechy wyróżniają najlepsze Sangiovese?
CM: To, co wyróżnia klasycznego toskańskiego Sangiovese od reszty, to jego wyrafinowany i cudownie wyrazisty kręgosłup kwasowości. Ta jakość sprawia, że ​​Sangiovese jest niezrównanym wyborem na stół obiadowy. Ponadto toskański Sangiovese jest dobrze zintegrowany, z miękkimi taninami, które pozwalają winu dojrzewać i ewoluować przez dłuższy czas. W młodości jest łatwy do zrozumienia i przyjemny, ale daje też satysfakcję w przypadku umiarkowanego lub długiego starzenia się.

MY: Opowiedz mi o BelnerO.
CM: Wierzymy, że Montalcino reprezentuje ostateczny wyraz 100% Sangiovese. Jednocześnie uważamy, że Montalcino jest w stanie wytwarzać wyjątkowe mieszanki na bazie Sangiovese. Przykładem jest nasze niedawne wprowadzenie BelnerO, mieszanki z dominacją Sangiovese, która jest historycznie naszym pierwszym cuvée z Montalcino „Super Tuscan”.

---

Riccardo Cotarella: Nie ma na świecie innej odmiany, która byłaby tak związana z siedliskiem, w którym rośnie. Istnieje 70 biotypów i klonów Sangiovese, z których 57 pochodzi z Toskanii, a 13 z Romagna, więc trudno powiedzieć, który jest najlepszy Sangiovese. Na tym polega piękno Sangiovese, ponieważ oznacza to, że hodowcy mają możliwość dostosowania swoich celów handlowych do specyfiki różnych terytoriów.

MY: Czy jesteś za, czy przeciw zmianie dyscypliny Brunello w przyszłości (tak jak w przypadku Rosso di Montalcino), aby zezwolić na uprawę winogron zewnętrznych?
RC: Nie mam problemu z używaniem odmian, które wykazały swoją zdolność przystosowania się do danego terytorium. Jestem jednak przekonany, że w przypadku niektórych win, w tym Brunello, Gaglioppo, Nerello Mascalese i Nebbiolo, które mają bardzo specyficzne i identyfikujące cechy, dodanie innych winogron może zagrozić integralności i zaletom tych cech odmianowych.

MY: Opisz różnicę między Sangiovese di Romagna (taką jak ta z San Patrignano, gdzie jesteś konsultantem winiarza) a Toskanią.
RC: Oba wyrażenia pokazują tę wyjątkowo nerwową cechę Sangiovese. Sangiovese z Toskanii prezentuje więcej świeżości dzięki wyższej kwasowości, a Sangiovese z Romagna wykazuje większą moc i gęstość. Obydwa spełniają obietnicę równowagi i elegancji, którą może zaoferować tylko wspaniałe winogrono, takie jak Sangiovese.