Czytelnicy często mnie pytają: jakie jest Twoje ulubione wino? To trudne pytanie, ponieważ kocham tak wiele, od pełnych Barolo po eleganckie, niemal eteryczne czerwienie z Mt. Etna, od mineralnych Soaves po złożone, pikantne Verdicchios. Ale jedną wspólną cechą wielu moich najlepszych typów jest wiek winorośli, z winami zrobionymi ze starych winnic na czele.

Bez wątpienia widzieliście termin „stare winorośle” na wielu etykietach win (pomyślcie o Old Vine Zinfandel), ale we Włoszech termin ten nabiera pełnego znaczenia.

Najpierw pewne tło: we Włoszech ani na całym świecie nie ma przepisów określających, jak stara musi być winorośl, aby zasługiwała na miano starej winorośli. W Kalifornii niektórzy producenci z dumą uważają swoje 25-letnie rośliny za weteranów. Ale mówimy na południu Włoch naprawdę stare winorośle, niektóre sprzed ponad wieku, w tym zaskakująca liczba stuletnich winorośli Aglianico w Taurasi w Kampanii, a także starożytne winorośle Nerello Mascalese, które przylegają do stromych, tarasowych zboczy Sycylii Mt. Etna. Powinienem również zaznaczyć, że podczas gdy niektórzy włoscy producenci win ze starych winorośli używają tego terminu Stare śruby („Stare winorośle”) na swoich etykietach, wiele innych nie.

Ale możesz zapytać, czy oprócz uderzających efektów wizualnych grubych, sękatych winorośli skręconych w krzywizny przypominające meduzę, czy wiek winorośli ma znaczenie?

Tak, zwłaszcza jeśli chodzi o rodzime włoskie odmiany. Chociaż nie wszystkie odmiany winorośli dobrze sobie radzą w starszym wieku, panuje powszechna zgoda co do tego, że zdrowe, stare winorośle, o ile są odpowiednio traktowane, nadają poziom koncentracji i charakteru, jakiego nie osiągają młodsze winorośle. Poza bogactwem starożytnych rodzimych winorośli w południowych Włoszech, w całym kraju można znaleźć posiadłości uprawiające stare, rodzime winorośle - sadzone w latach 1930–60. Wiele daje wspaniałe wina.

Po pierwsze, stare winorośle są na ogół bardziej odporne na silne upały. Gdy winorośl starzeje się, jej korzenie sięgają głębiej w ziemię, znajdując składniki odżywcze i podziemne zasoby wody niedostępne dla młodszych winorośli, których korzenie pozostają bliżej powierzchni. Dzięki głębokim korzeniom starsze rośliny lepiej znoszą ekstremalne susze i upalne temperatury, które szybko stają się normą we Włoszech. Dojrzałe, zdrowe winorośle - powiedzmy powyżej 50 lat - również produkują mniej gron. Większość producentów twierdzi, że ich stare winorośle są samoregulujące, lub innymi słowy, wymagają niewielkiej interwencji.

„Stare winorośle mają znacznie silniejszą równowagę w całym cyklu wegetacyjnym w porównaniu z młodszymi winoroślami, więc nie musisz tak bardzo interweniować. To tak, jakby mieli większe doświadczenie: mają odpowiednią ilość liści, aby chronić winogrona i produkują odpowiednią ilość winogron, którą mogą wyhodować. W rezultacie przycinamy mniej starych winorośli i nie musimy zazieleniać zbiorów ”- wyjaśnia Antonio Capaldo, prezes firmy Feudi di San Gregorio z Kampanii, której najstarsze winorośle Aglianico mają aż 130 i 150 lat. Dodaje, że starsze winorośle „dają również bogatszy sok o większej głębi i złożoności, który wymaga mniejszego dojrzewania dębu, aby uzyskać wspaniałe wino o długowieczności i wyrazistości”.

Oprócz przetrwania różnych chorób, upałów, susz, a nawet wojen światowych, niektóre z najstarszych włoskich winorośli przetrwały również niesławną inwazję filoksery, która prawie zniszczyła wszystkie europejskie winnice między końcem XIX a początkiem XX wieku. Po latach prób i błędów naukowcy odkryli, że przeszczepienie winorośli vitis vinifera na amerykańskiej podkładce powstrzymało mszycę żywiącą się korzeniami, która została nieumyślnie przywieziona z Ameryki na sadzonki winorośli. Obecnie większość winorośli na świecie jest szczepionych na podkładkach amerykańskich i zawsze pojawia się pytanie, czy praktyka ta zmieniła fundamentalny charakter wielu europejskich win. Pomijając postępy nowoczesnej technologii piwnic i zarządzania winnicami, niektóre z win południowych Włoch wytwarzanych ze starych winorośli (a mianowicie niewielka liczba butelek Taurasi i Etna) są jednymi z nielicznych przykładów, które dają wgląd w to, jak wyglądały wina ze Starego Świata Filoksera.

Oto niektóre z moich ulubionych starych win winiarskich z całych Włoch:

Roagna 2008 Pira Vecchie Viti (Barolo) 162 USD, 98 punktów, wielokrotnie w USA importerzy

Guastaferro 2006 Taurasi Primum Reserve $ nie dotyczy, 97 punktów, Vinifera

Passopisciaro 2012 Contrada P (Terre Siciliane) 80 $, 95 punktów, T. Edward Wines

Kontrada Taurasi Lonardo 2010 Taurasi 50 $, 95 punktów, Oliver McCrum

Feudi di San Gregorio 2010 Serpico (Irpinia) 75 USD, 93 punkty, Palm Bay International

Gini 2012 Soave Classico La Froscà 29 USD, 94 punkty, firma Grazia Imports

Bucci 2009 Verdicchio dei Castelli di Jesi Classico Superiore Villa Bucci Riserva 55 $, 94 punkty, Empson