Lokalna legenda głosi, że winorośl przybyła po raz pierwszy do Galicji, do północno-zachodniego krańca Półwyspu Iberyjskiego, na plecach rzymskich żołnierzy. Zapuszczali się w głąb bujnych dolin, sadząc kiście winogron, które zbierali po powrocie na kolejne kampanie wojskowe. 

Obecnie spowite mgłą wzgórza Galicji są najbardziej znane Albariño produkcji – są pokryte różnymi winoroślami, niektóre tak stare, że produkowane przez nie winogrona nie mają nawet nazw. Historycznie rzecz biorąc, winorośl ta była integralną częścią lokalnej gospodarki, zapewniając pokoleniom rodzin wino do picia w domu. Wilgotny, oceaniczny klimat regionu pozwala uzyskać świeże, mineralne wina o, jak to określają hodowcy, wyjątkowo atlantyckiego charakteru. 

Może Ci się spodobać: Dlaczego Albariño to kwintesencja białego wina Hiszpanii

Jednak ta różnorodność może również odegrać kluczową rolę w przyszłości uprawy winorośli. Ponieważ rosnące temperatury i pogarszające się warunki suszy sieją spustoszenie w światowym rolnictwie, plantatorzy i badacze w Hiszpanii pracują nad tym, aby wskrzesić prawie wymarłych winogron, zarówno w celu zachowania dziedzictwa biologicznego, jak i odkrycia przydatnych cech genetycznych, które mogłyby pomóc przemysłowi przetrwać zmiany klimatyczne. 

Niewykorzystany potencjał starożytnych winogron

Coraz bardziej niestabilny klimat zakłóca rozwój branży winiarskiej, a dane Unii Europejskiej pokazują, że ogólna produkcja wina w Hiszpanii spadła o 14% od 2020 r. do 2021 r., głównie z powodu ekstremalnych zjawisk pogodowych. 

Ze względu na czynniki historyczne, takie jak filoksera plaga XIX wieku – a także siły rynkowe kierujące konsumentów w stronę największych hitów – zaledwie 13 światowych 10 000 znane odmiany winogron pokrywają jedną trzecią światowego obszaru winnic. Według danych Eurostatu, Winogrono Tempranillo samo wino stanowi prawie 14% całkowitej uprawy winogron czerwonych w UE. pomimo swojej wrażliwości na suszę i infekcje.  

Według Ignacio Morales-Castilla, ekologa i badacza winogron winiarskich na uniwersytecie Alcalá w Madrycie, jednym z najpotężniejszych narzędzi walki ze zmianami klimatycznymi jest różnorodność upraw. Szacuje, że jeśli hodowcy utrzymają swoje obecne odmiany, wzrost temperatury na świecie o 2°C (3,6°F) może wyeliminować 56% światowych regionów winiarskich. Gdyby hodowcy przyjęli więcej odmian odpornych na zmiany klimatyczne, liczba ta mogłaby zostać zmniejszona o połowę.

Może Ci się spodobać: Zmiany klimatyczne szybko zmieniają wino, jakie znamy

„Widzimy, że niektóre odmiany, mimo że doskonale dostosowały się do swojego klimatu przez ostatnie 50, 60, 100 lat, obecnie zaczynają zawodzić” – mówi. „Hodowcy już myślą: «Jakie będą substytuty?»”

Wilgotność panująca w Galicji sprawia, że ​​jest to idealne miejsce do rozwoju pleśni i innych grzybów uszkadzających winogrona. Wystąpiło częstsze występowanie ognisk grzybiczych współzależny ze skutkami zmian klimatycznych, takimi jak wyższe temperatury i bardziej skoncentrowane opady deszczu, zatem przyszłe warunki uprawy winorośli mogą sprzyjać odmianom bardziej odpornym na grzyby, mówi Morales. 

Przeczesywanie wsi w poszukiwaniu starych winorośli

W 1987 roku galicyjska badaczka uprawy winorośli Carmen Martinez i jej współpracownicy z Misja Biologiczna Galicji rozpoczął monumentalne zadanie: zebranie, udokumentowanie i nadanie nazw każdej rodzimej odmianie winorośli rosnącej w regionie.

Chcieli zlokalizować i wykorzystać odmiany tak dobrze przystosowane do swojego środowiska, aby można je było wykorzystać do produkcji win gatunkowych bez obróbki chemicznej.

„Niektóre odmiany charakteryzują się bardzo szczególnym poziomem adaptacji do warunków klimatycznych, inne zaś nie” – mówi Martinez. „Ale te, które nie sprawdzają się tutaj, mogą działać lepiej gdzie indziej, w innych warunkach”. 

Najlepiej przystosowane winogrona spędziły stulecia w swojej glebie i klimacie, rosnąc na „stuletnich winoroślach” mających ponad 300 lat. Podczas badania Martinez i jej zespół przybywali do wioski i pytali mieszkańców, czy znają kogoś, kto ma taką wioskę. Wyglądało na to, że każdy albo miał na swojej posiadłości stuletnią winorośl, albo znał kogoś, kto ją miał. 

Wiele znalezionych winorośli zostało zasadzonych wiele pokoleń temu w celu produkcji wina do spożycia w domu. Naukowcy zidentyfikowali ponad 50 różnych odmian w Galicji i sąsiedniej Asturii: Lexitimo biały , Sousona , Caino Tinto , Kasztanowa czerwień , Caiño Blanco , szermierz I Albarello , aby wymienić tylko kilka.

Starożytne winogrona, które warto znać 

mała mysz 

w Dolina Solna z Niskie rzeki , w północno-zachodnim krańcu Iberii, schowany wśród pagórków porośniętych winoroślą, leży Viña Moraima spółdzielnia. Mała bodega wyrosła z grupy 11 hodowców, którzy połączyli siły w 2006 roku, aby zachować i przedstawić światu wina, którymi ich rodziny cieszą się od pokoleń. 

Członek Moraimy, Roberto Rivas, od dziecka wiedział o stuletniej winorośli rosnącej na posiadłości jego rodziny, chociaż nie znał jej odmiany. Dziadek nauczył go dbać o winorośl, przycinać ją i podlewać w zależności od jej specyficznych potrzeb. 

Dopiero po zaangażowaniu Martineza i Misji Biologicznej w 2014 r. zidentyfikowano je jako Ratiño, starożytne białe winogrono, które niegdyś rosło na wzgórzach Salnés, ale dziś występuje tylko na kilku rozproszonych roślinach. 

Może cię także zainteresować: W obliczu zmian klimatycznych hiszpańska rodzina Torres stawia na starożytne winogrona

Moraima dzieli już kilka miesięcy od sprzedaży pierwszej na świecie odmiany Ratiño. O imieniu Mausiño —połączenie angielskiego słowa „mysz” i galicyjskiego zdrobnienia „iño”, co oznacza małe – wino jest bladożółte i mineralne, z nutami zielonego jabłka, cytrusów i balsamików, typowe dla win „atlantyckich” produkowanych wśród chłodnych bryzy oceaniczne i słone gleby Salnés. 

Produktywność winorośli pozostaje niska, ale główny enolog Moraimy, Roberto Taibo, twierdzi, że starożytne korzenie Ratiño oznaczają, że oferuje ona wyjątkowe zalety, takie jak odporność na suszę i pleśń. 

„Mając odmianę zakorzenioną w glebie, w której przetrwała stulecia, spodziewamy się, że choroby nie będą tak agresywne” – mówi Taibo. 

Albarello

W górzystym Ribeira Sacra badacz i hodowca winorośli José Enrique Pérez był jednym z pierwszych hodowców, którzy uprawiali Albarello – znane również jako Brancellao – po tym, jak plaga filoksery prawie doprowadziła do jego wyginięcia. 

Wiedział o jej istnieniu, ponieważ była niegdyś jedną z najliczniejszych odmian Ribeira Sacra, ale po przeszukaniu okolicy Pérez znalazł tylko jedną winorośl Albarello położoną w prywatnej winnicy. Teraz na jego posiadłości rosną setki. 

„Jest zrównoważona, winorośl nie wymaga aż tak dużej pielęgnacji” – mówi. „Jest bardziej odporny na wiele chorób”.  

Albarello jest wytrzymały i odporny na pleśń i grzyby Botrytis. Jego wino jest bogate, z subtelnymi nutami czerwonych owoców i dębu, o kolorze głębokiej czerwieni, ale wystarczająco przejrzystym, aby przepuszczać światło. 

Jednak pomimo przydatnych adaptacji i wysokiej jakości produktywność Albarello pozostaje niska. Pérez twierdzi, że jego winorośl produkuje około dwóch kilogramów winogron z każdego winogrona, podczas gdy winorośl Mencía – jedno z najczęściej uprawianych czerwonych winogron w Ribeira Sacra – może dać dwa razy więcej. Chociaż liczne winnice sprzedają obecnie wina Albarello, konieczna byłaby ogromna zmiana w mentalności lokalnego biznesu, aby winogrona można było uprawiać na dużą skalę. 

„Ludzie są bardzo sceptyczni” – mówi Pérez. „Po prostu uprawiają to, żeby powiedzieć: «Słuchaj, jesteśmy na fali, mamy te nowości». Potrzebowalibyśmy nowych ludzi o młodszej mentalności, którzy zajęliby się tym”.

Caiño Blanco i Caiño Tinto

Z powrotem w Rias Baixas, Attisa Bodega sprzedaje całą linię win wytwarzanych z winogron mniejszości galicyjskich, m.in Albarello , jak również Caiño Blanco I Caino Tinto . 

Zwłaszcza Caiño Tinto szybko staje się ulubioną odmianą czerwieni wśród hodowców Rias Baixas, a jej duże winogrona o grubej skórce dają aromatyczne wina z nutami lukrecji i balsamiku. 

Genetycznie odrębny Caiño Blanco również przyciąga uwagę ze względu na swój złożony profil i podobieństwo do Albariño, chociaż jego silniejsza kwasowość, niższa mineralność i nuty kwiatowe sprawiają, że nadaje się do mieszanki ”, mówi współzałożyciel firmy Attis, Robustiano Fariña. Ze względu na długi cykl dojrzewania winogron jest ono szczególnie wrażliwe na ekstremalne temperatury, ale nadaje mu to również mocny terroir, pozwalający mu wchłonąć cechy terenu, które czynią galicyjskie wina wyjątkowymi.

Fariña twierdzi jednak, że pozostaje problem zbywalności. Winorośl jest stosunkowo nowa, więc produkowane przez nią winogrona mogą być szorstkie i nierafinowane, do czego konsumenci nie są przyzwyczajeni. 

„Winam z tych winogron brakowało polskiego charakteru” – mówi Fariña. „Chociaż ujawniają się one w swoim naturalnym stanie, są to odmiany, które będą się bardzo dobrze rozwijać i dojrzewać, ale z czasem”. 

Na razie konsumenci, którzy chcą ziołowej czerwieni, takiej jak Caiño Tinto, Albarello lub inne odmiany mniejszościowe w Galicji, częściej zwracają się do Francji lub Włoch, mówi. Ogólnie rzecz biorąc, rynek hiszpańskich win czerwonych preferuje gładsze, bardziej owocowe profile win Ribera del Duero Lub Rioja . Fariña jest jednak optymistą i wierzy, że to się zmieni. 

„To kwestia kultury i edukacji ze strony konsumenta” – mówi.

Ze sklepu

Znajdź swoje wino w domu

Nasz wybór kieliszków do wina to najlepszy sposób, aby cieszyć się subtelnymi aromatami i wyrazistymi smakami.

Kup wszystkie kieliszki do wina